Aanwezig: Sander Dekker (Minister voor Rechtsbescherming), Eveline Petit (JenV), Richard van der Zand (JenV), Marieke Jakobsen (JenV), Jan van Kleeff (FNG), Ron Sluijs (FNG), Rikus Scholing (FNG), Jack Keijzer (FNG), Frans Martens (FNG).

Na een korte kennismaking worden de volgende inhoudelijke onderwerpen besproken:

a) Fonds voor nabestaanden van geweldslachtoffers in het buitenland
Het SGM zal een onderzoek doen naar de ondersteuning voor nabestaanden van slachtoffers in het buitenland. In de meerjarenagenda slachtofferbeleid is toegezegd dat de minister de Kamer in het najaar van 2018 zal informeren over zijn standpunt. De Federatie is blij met het onderzoek. Zij zien vooral problemen als men slachtoffer wordt buiten Europa, want binnen Europa zijn er wel afspraken tussen de schadefondsen. Op basis van informatie van BuZa en ervaringen van de FNG schatten ze in dat het om ongeveer 10-15 slachtoffers op jaarbasis gaat. De nabestaanden staan vooral voor hoge kosten betreffende de repatriëring en de verblijfskosten in het desbetreffende land. De FNG roept de minister op om te bekijken wat Nederland kan doen uit coulance voor deze kleine groep nabestaanden, die Nederlandse staatsburger zijn.

b) Spreekrecht voor nabestaanden bij tbs-verlengingszittingen
Parole Board
Voorwaarden na beëindiging executiefase (woonverbod, contactverbod)
Regionale plaatsing
De Federatie heeft lang gepleit voor spreekrecht bij de tbs-verlengingszittingen, daarom vinden ze het een mooie stap dat de minister dit nu heeft toegezegd. Met het spreekrecht willen nabestaanden zich enerzijds richten tot de dader om te laten zien wat het delict na al die jaren nog met hen doet, anderzijds willen ze zich richten tot de rechter voor het opleggen van bijzondere voorwaarden omdat (door tijdsverloop en wisseling van behandelaar) er vaak geen kennis meer is van de context. De minister licht toe dat er bij de tbs-verlengingszittingen gekeken wordt naar het verloop van de behandeling en de mogelijkheden tot terugkeer naar de samenleving, hetgeen het slachtoffer kan zeggen kan geen invloed hebben op de beslissing over de verlenging van de maatregel. Spreekrecht van het slachtoffer kan zich wel richten op de voorwaarden waaronder iemand terug kan keren in de samenleving. De minister zegt toe om bij de uitwerking ook te kijken naar de mogelijkheden voor spreekrecht bij de onvoorwaardelijke beëindiging van de maatregel en ook te kijken naar de mogelijkheden om een soortgelijk principe in te richten bij de herziening van de v.i., waarbij ook gekeken zal worden naar buitenlandse ervaringen (bv Parole Board).

Jack Keijzer geeft inzicht in zijn persoonlijke verhaal en de FNG spreekt de wens uit voor een woonverbod na afloop van detentie. De minister licht de huidige mogelijkheden van de Wet Langdurig Toezicht toe en zegt toe om in een evaluatie te bekijken hoe de wet in de praktijk wordt toegepast.

c) Second opinion in zaken over twijfel suïcide
De Federatie ziet graag dat er bij twijfels over moord/zelfmoord de mogelijkheid komt tot een toets door een officier van een ander parket. Zij zouden ook graag inzage krijgen in deze dossiers, niet met de insteek om zelf onderzoek te doen, maar vooral om inzicht te krijgen in het verloop van de zaak.
Er loopt al een traject van het Openbaar Ministerie over de pragmatische invoering van de ‘collegiale toetsing’. De minister benadrukt dat de FNG daarbij betrokken wordt. Ten aanzien van de inzage in dossiers is afgesproken dat het OM hun ‘ruimhartige’ beleid gaan verankeren in twee aanwijzingen. Er zal bekeken worden of dat tot de gewenste verbeteringen gaat leiden.

d) Verplichte medewerking aan observatie bij PBC
De minister zegt toe dat hij rond de zomer de Tweede Kamer zal informeren over de mogelijke verbetermaateregelen rond de medewerking aan het PBC onderzoek.

e) Verhogen maximum straf jeugddetentie
De Federatie licht toe dat ze vooral voor de groep 14-15 jarigen graag zouden zien dat de straf wordt verhoogd, vooral bij deze groep vindt zij het vergeldingselement te laag. De minister zegt toe dat hij in de tweede helft van 2018 met een brief komt waarin hij zijn standpunt zal toelichten. Hierbij zal hij ook het advies van de RSJ betrekken over het verhogen van de strafrechtelijke leeftijd. De Federatie vindt dat er in het RSJ rapport te weinig aandacht is voor slachtoffers, maar alleen oog is voor de effectiviteit van de jeugddetentie.

f) Ongelimiteerde rechtszaken door daders
De leden van de Federatie geven aan dat een gevoel van achterstelling heerst omdat daders ongelimiteerd met een pro-deo advocaat kunnen blijven procederen in civiele zaken en slachtoffers/nabestaanden zelf voor de kosten moeten opdraaien. Daarbij geeft het hen een grote emotionele belasting. De minister licht toe dat de nieuwe wet clausuleren recht op contact of omgang na partnerdoding de rechter de mogelijkheid geeft om de verdachte of veroordeelde ouder voor een periode van maximaal twee jaar niet-ontvankelijk te verklaren. Toegezegd wordt dat het ministerie uitzoekt of dit ook met terugwerkende kracht geldt. De Federatie meldt dat ze Intervict (Tilburg) gevraagd hebben om een onderzoek te doen naar dit onderwerp.

g) Rechtsbijstand bij familiezaken
Federatie licht toe dat uit eerdere berichtgeving van het ministerie de indruk is gewekt dat er ook bij familiezaken (civiel) rechtsbijstand is voor slachtoffers van ernstig gewelds- en zedenmisdrijven. De minister moet melden dat dit helaas onjuist is. Toegezegd is om nog eens met de Raad voor Rechtsbijstand hierover in gesprek te gaan of er toch niet een opening is om slachtoffers en nabestaanden tegemoet te komen, waarbij wel rekening gehouden moet worden met de hervorming van de rechtsbijstand.

Tot slot
De Minister zou de Federatie graag structureel (bv 1 à 2 keer per jaar) willen spreken en eventueel ook betrekken als er ad hoc onderwerpen spelen waar hij ze bij wil consulteren. De Federatie wil graag de volgende keer met de minister doorpraten over de fase na de executiefase, omdat er veel problemen voor slachtoffers en nabestaanden ontstaan na het einde van de detentie.